Podsumowanie wyników badania ankietowego wśród uczniów klas 4-8 w Zespole Szkolno- Przedszkolnym nr 2 w Grodzisku Mazowieckim.
W związku z pandemią Covid-19 uczniowie w Polsce uczestniczą w edukacji zdalnej od 25 marca 2020 do końca roku szkolnego i od 26 października 2020 do chwili obecnej, w ramach dystansowania społecznego obowiązuje uczniów klas 4-8. Ten typ nauczania jest prowadzony w Polsce po raz pierwszy. Zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli było i jest to duże wyzwanie. Nie tylko techniczne i organizacyjne, związane z nową formą zajęć, ale też mentalne: brak bezpośredniego kontaktu wzrokowego, ograniczenie i zmiana formy relacji.
Wszyscy zmieniliśmy swój styl życia, pracy i nauki. Dla dzieci i młodzieży znaczącym problemem stało się „uwięzienie” w domu. Te zmiany mają bardzo duży wpływ na zdrowie psychiczne zarówno dzieci, młodzieży jak i dorosłych.
Coraz częściej rodzice i sami uczniowie informują nas o pogarszającej się ich kondycji psychicznej, nauczyciele alarmują o spadającej motywacji do nauki, słabej koncentracji uwagi uczniów na zajęciach on-line.
W dniach 12-17 kwietnia 2021 roku, poprosiliśmy uczniów klas 4-8 o odpowiedzi na pytania dotyczące ich samopoczucia w czasie pandemii oraz ocenę zdalnego nauczania. Ankieta do wypełnienia on line została wysłana na adresy rodziców w dzienniku elektronicznym, z prośbą o udostępnienie ankiety dziecku, do samodzielnego wypełnienia. Wypełniona ankieta odsyłana była automatycznie na adres mailowy realizatorów.
Próba badawcza:
Wysłano ankiety do rodziców 706 uczniów klas 4-8.
Otrzymanych: 395 odpowiedzi tzn. 56%
klasy 4: 66 ankiet
klasy 5: 31 ankiet
klasy 6: 99 ankiet
klasy 7: 119 ankiet
klasy 7: 80 ankiet
Płeć: 215 dziewcząt – 54%
180 chłopców – 46%
Kwestionariusz zawierał 26 pytań: 25 pytań wyboru jednokrotnego i wielokrotnego oraz 1 pytanie otwarte.
Obszar badania dotyczył samopoczucia uczniów w nauczaniu zdalnym, zadowolenia z nauki on-line, podejmowania zachowań autodestrukcyjnych, przemocy rówieśniczej i cyberprzemocy, poczucia sprawczości.
Cel badania:
-ocena dobrostanu psychicznego uczniów w zdalnym nauczaniu
-ocena zagrożeń w funkcjonowaniu psychicznym,
-ocena zadowolenia z nauczania zdalnego
oraz dostarczenie danych, które staną się podstawą sformułowania rekomendacji dla nauczycieli i rodziców oraz dla uczniów.
Wyniki ankiety:
-153 respondentów – 38% jest zadowolonych ze zdalnego nauczania,
-133 respondentów – 34% nie jest zadowolonych
-100respondentów 28% odpowiedziało „ nie wiem”
Odpowiedzi na otwarte pytanie „Dlaczego nie jesteś zadowolona/zadowolony ze zdalnego nauczania” udzieliło 145 uczniów.
-60% odpowiedzi uczniów dotyczyło kontaktów rówieśniczych. Za najważniejszy powód negatywnej oceny zdalnego nauczania, odpowiadający uznali brak kontaktów z rówieśnikami, niemożność spotkania się z koleżankami i kolegami z klasy i szkoły. Brak kontaktu z nauczycielami. Negatywna ocena dotyczyła również braku kontaktów po odrobieniu prac domowych, których jest bardzo dużo i zajmują cały czas wolny po lekcjach.
-48% problemy z rozumieniem materiału, dużymi partiami materiału do samodzielnego przerobienia i zbyt dużą ilością zadawanych prac domowych, wpływających na dłuższy czas spędzany przed komputerem; nieciekawie,
monotonnie prowadzone zajęcia; niemożność dopytania w sytuacji niezrozumienia tematu, nie zawsze rzetelne prowadzenie zajęć, ograniczony czas na sprawdzianach.
– 10% problemy zdrowotne: zmęczenie, bóle głowy, problemy ze wzrokiem, bóle pleców, problemy z koncentracją uwagi,
-10% problemy techniczne z łączeniem się, zrywającym się połączeniem w czasie zajęć, problemy z wysyłaniem wykonanych prac skutkujące oceną niedostateczną; mało czasu na sprawdzianach, psujące się kamery, laptopy i komputery.
-dodatkowo: przeszkadzające rodzeństwo, samotność, lęk, nuda, że nie będą przygotowani w systemie zdanego nauczania do egzaminu ósmoklasisty.
Wnioski
Większość uczennic i uczniów naszej szkoły, uczestniczących w badaniu, w czasie nauczania zdalnego znajduje się w złej kondycji psychicznej, odczuwa znacznie nasilone obniżenie nastroju, powszechnie pojawiają się takie uczucia jak odczuwanie smutku i przygnębienia, napady płaczu, zniechęcenie.
Głównym problemem zgłaszanym przez uczniów jest brak kontaktów z rówieśnikami, koleżankami i kolegami ze szkoły a nawet za nauczycielami.
U części uczniów pojawiło się poczucie osamotnienia, nieradzenie sobie z trudnymi emocjami prowadzące w niektórych przypadkach do myśli samobójczych.
Niska samoocena pogłębia złą ocenę swojej sytuacji, możności kierowania własnym losem.
Na takie samopoczucie wpływa cyberprzemoc, której doznają, szczególnie wyzwiska, ośmieszanie i wyśmiewanie. Pozytywnym aspektem jest to, że zdecydowana większość respondentów nie doświadczyła takich sytuacji.
Niepokojącym zjawiskiem jest niechęć większości badanych do nauki. Uczniowie zniechęceni są zarówno sposobem nauczania, ilością zadawanych prac domowych jak i problemami technicznymi związanymi z nauczaniem przez Internet oraz dużą ilością czasu spędzanego przed ekranem.
Przebywanie w domu ma jednocześnie pozytywny wpływ na uczestnictwo w zajęciach domowych, postrzeganie rodziców jako osób, które mogą udzielić wsparcia i pomocy w trudnych sytuacjach. Większość badanych deklaruje, że do nich oraz do swoich przyjaciół najchętniej zwróci się o pomoc. Pokazuje to jednak, dodatkowy aspekt, że dostęp do innych form pomocy jest dla nich
ograniczony. Nie bywając w szkole mają ograniczoną możliwość skorzystania z pomocy psychologa, pedagoga, wychowawcy.
Rekomendacje:
– Zwiększenie wparcia psychologicznego uczniów, realizacja zajęć uświadamiających jak sami mogą pracować nad poprawą samopoczucia i dbania o zdrowie,
– Przejrzenie przez nauczycieli rozmiaru zadawanych prac, poszerzenie metod aktywizujących i motywujących uczniów do aktywnego udziału w lekcjach, stworzenie jednolitego systemu egzekwowania i przesyłania wykonywanych prac domowych,
– Zachęcanie dzieci przez rodziców do spędzania większej ilości czasu przez dzieci na świeżym powietrzu w małych grupach rówieśniczych,
– Umożliwianie dzieciom spotkań z przyjaciółmi i mobilizowanie ich do takich spotkań.
-Uważne obserwowanie dzieci w domu i uczniów na zajęciach: zwracanie uwagi na przedłużający się smutek, izolowanie się, niewłączanie się w życie rodzinne, brak kontaktów z rówieśnikami, nie rozmawianie o przyszłości, nie robienie planów, brak zainteresowań. Wycofanie się z wcześniejszych aktywności i nie podejmowanie nowych.
Bardzo ważne jest wczesne zauważenie i reagowanie na takie sygnały. Nie można ich lekceważyć. Watro poszukać pomocy specjalistów, choćby po to, aby rozwiać swoje wątpliwości i niepokoje i nie mieć poczucia, że zaniedbaliśmy sytuację, która zdecydowała o życiu naszego dziecka.
Pomoc jest w szkole- psycholog i pedagog pokierują Państwa krokami, jest w Poradniach Psychologicznych, Środowiskowe Centra Pomocy Psychiatrycznej dla Dzieci i Młodzieży. Miejscem pierwszej pomocy może być też ogólnopolski telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111 oraz telefon zaufania w Grodzisku Mazowieckim 500 576 899.
Opracowane przez:
Paulina Misztal, Elżbieta Milczarek